Πώς ταξινομείται η ψωρίαση ανάλογα με τη βαρύτητά της;
Η ιατρική κοινότητα χρησιμοποιεί όρους όπως ήπια, μέτρια ή σοβαρή για να κατηγοριοποιήσει την ψωρίαση. Γενικά, ανάλογα με τη βαρύτητα η ψωρίαση ταξινομείται στις εξής κατηγορίες:
- Ήπια: μόνο λίγες βλάβες, σε ποσοστό λιγότερο από το 3% της συνολικής επιφάνειας του δέρματος.
- Μέτρια: προσβολή στο 3% με 10% της επιφάνειας του δέρματος.
- Σοβαρή: προσβολή πάνω από το 10% της επιφάνειας του δέρματος.
Ωστόσο, αν δεν είστε σε θέση να αντεπεξέλθετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες επειδή η ψωρίαση επηρεάζει για παράδειγμα τα χέρια ή τα πόδια σας, τότε θα πρέπει να θεωρήσετε ότι η ψωρίαση σας είναι σοβαρή ακόμα και αν έχει προσβληθεί λιγότερο από το 10% της επιφάνειας του σώματός σας. Για να μπορέσετε να αντιληφθείτε την έκταση της επιφάνειας δέρματος, σκεφτείτε ότι η παλάμη σας (μαζί με την επιφάνεια των δακτύλων) αντιπροσωπεύει περίπου το 1% της συνολικής επιφάνειας δέρματος του σώματος.
Πώς καθορίζονται οι τύποι της ψωρίασης;
Οι τύποι της ψωρίασης καθορίζονται με βάση την εντόπιση και τη μορφολογία τους. Η πιο συνηθισμένη μορφή είναι η κατά πλάκας ψωρίαση (80%). Ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάζει συγχρόνως περισσότερους του ενός τύπου ψωρίασης ή να μεταπέσει από τον έναν τύπο στον άλλο κατά το πέρασμα του χρόνου. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τον τύπο και τη σοβαρότητα της ψωρίασής σας όταν επιλέξετε μαζί με το γιατρό σας μια θεραπευτική προσέγγιση.
- Μορφολογία:
Έχουν περιγραφεί τέσσερις διαφορετικοί μορφολογικοί τύποι της ψωρίασης: κατά πλάκας, σταγονοειδής, φλυκταινώδης, ερυθροδερμική. Για παράδειγμα, στην κατά πλάκας ψωρίαση εμφανίζονται εξέρυθρες βλάβες με αργυρόχρωμα λέπια. Η σταγονοειδής ψωρίαση εκδηλώνεται με τη μορφή μικρών βλαβών σε σχήμα σταγόνας νερού. Η ερυθροδερμική ψωρίαση είναι πιθανότατα η σοβαρότερη μορφή της ασθένειας και μπορεί να προσβάλλει ολόκληρη την έκταση του δέρματος.
- Εντοπισμός:
Ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλεται περισσότερο, μπορούμε να διακρίνουμε την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, των παλαμών και των πελμάτων, των νυχιών και των πτυχών του δέρματος (ανάστροφη).
Τι είναι η κατά πλάκας ψωρίαση;
Η πιο διαδεδομένη μορφή της ασθένειας. Η λέξη «πλάκα» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σαφώς περιγεγραμμένη περιοχή ερυθρού, επηρμένου δέρματος. Οι πλάκες καλύπτονται από εύθρυπτα ασημόλευκα στοιχεία που ονομάζονται λέπια και αποτελούνται από νεκρά κύτταρα του δέρματος. Τα λέπια αποκολλώνται διαρκώς από τις πλάκες. Η περιοχή του δέρματος που προσβάλλεται από την ψωρίαση είναι γενικά πολύ ξηρή, και μπορεί να παρουσιάσει πόνο, φαγούρα και ρωγμές. Οι συνηθέστερες περιοχές που προσβάλλονται είναι τα γόνατα, οι αγκώνες, το τριχωτό της κεφαλής, το δέρμα πίσω από τα αυτιά, ο ομφαλός, η μεσογλουτιαία σχισμή, και τα γεννητικά όργανα.
Τι είναι η σταγονοειδής ψωρίαση;
Μοιάζει με μικρές, ερυθρές, μεμονωμένες σταγόνες στο δέρμα. Αυτές οι αλλοιώσεις γενικά εμφανίζονται στον κορμό και στα άκρα και κάποιες φορές στο τριχωτό της κεφαλής, ενώ συνήθως δεν είναι τόσο παχιές ή λεπιδώδεις όσο στην κατά πλάκας ψωρίαση. Η σταγονοειδής ψωρίαση συχνά ξεκινά στην παιδική ηλικία ή στην νεαρά ενήλικη ζωή και μπορεί να εμφανισθεί μετά από μια λοίμωξη. Θεωρείται μία ασταθής μορφή, που με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να μεταπέσει σε άλλους τύπους ψωρίασης, συνήθως στην κατά πλάκας.
Τι είναι η ανάστροφη ψωρίαση;
Ονομάζεται επίσης και ψωρίαση των πτυχών, και εντοπίζεται στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα, κάτω από τους μαστούς και σε άλλες πτυχές του δέρματος όπως στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και των γλουτών. Αυτός ο τύπος της ασθένειας εκδηλώνεται με τη μορφή λείων, ξηρών περιοχών του δέρματος που είναι ερυθρές και φλεγμονώδεις χωρίς όμως να παρουσιάζουν την απολέπιση που σχετίζεται με την κατά πλάκας ψωρίαση. Στην ανάστροφη ψωρίαση, οι παράγοντες που προκαλούν ερεθισμό είναι η τριβή και ο ιδρώτας, αφού προσβάλλονται δερματικές πτυχές και περιοχές με ιδιαίτερη ευαισθησία. Είναι πιο διαδεδομένη και πιο ενοχλητική στα υπέρβαρα άτομα.
Τι είναι η ερυθροδερμική ψωρίαση;
Μια ιδιαίτερα φλεγμονώδης μορφή ψωρίασης που προσβάλλει το 100 (ή σχεδόν το 100%) της επιφάνειας του σώματος, αφήνοντας (ή όχι) ελάχιστο δέρμα ανεπηρέαστο. Μπορεί να εκλυθεί από τη χρήση ορισμένων φαρμάκων (π.χ., κορτιζόνη), από ένα σοβαρό ηλιακό έγκαυμα ή να προκύψει από άλλους τύπους ψωρίασης που δεν έχουν αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Ολόκληρο το δέρμα είναι κόκκινο, πρησμένο, με έντονο κάψιμο ή/και πόνο. Ο ασθενής είναι σε κακή γενική κατάσταση, μπορεί να εμφανίζει πυρετό και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Χωρίς θεραπεία μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Είναι η πιο σπάνια μορφή της νόσου.
Τι είναι η φλυκταινώδης ψωρίαση;
Στην φλυκταινώδη ψωρίαση οι βλάβες του δέρματος έχουν τη μορφή φυσαλίδων με πυώδες υγρό, που ονομάζονται φλύκταινες. Οι φλύκταινες μπορεί να εμφανίζονται διάσπαρτα σε όλο το σώμα (γενικευμένη φλυκταινώδης ψωρίαση) ή να περιορίζονται τοπικά, ιδιαίτερα στα χέρια και στα πόδια (ακροφλυκταίνωση). Η μέση ηλικία εμφάνισης της ακροφλυκταίνωσης είναι τα 50 και προσβάλλονται συχνότερα γυναίκες. Είναι μια μορφή της νόσου ιδιαίτερα δύσκολη στην αντιμετώπισή της και υποτροπιάζει συχνά.
Μπορεί η φλυκταινώδης ψωρίαση να είναι γενικευμένη;
Όταν η φλυκταινώδης ψωρίαση προσβάλλει εκτεταμένες περιοχές του δέρματος, αποκαλείται γενικευμένη φλυκταινώδης ψωρίαση του von Zumbusch. Ονομάστηκε έτσι από το γιατρό ο οποίος την πρωτοπεριέγραψε στις αρχές της δεκαετίας του 1900. Σε αυτή τη σχετικά σπάνια μορφή της νόσου, εμφανίζονται εκτεταμένες περιοχές κόκκινου δέρματος που είναι επώδυνο και ευαίσθητο, με κατά τόπους διάσπαρτες φλύκταινες -φυσαλίδες με μη μολυσματικό πύον- που αποξηραίνονται, και στη συνέχεια επανεμφανίζονται σε επαναλαμβανόμενους κύκλους που διαρκούν αρκετές ημέρες. Είναι μια πολύ σοβαρή μορφή και αντιμετωπίζεται δύσκολα. Η μέση ηλικία των ασθενών με φλυκταινώδη ψωρίαση είναι 50 αλλά το ηλικιακό εύρος είναι μεγάλο.
Υπάρχει ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής;
Ναι. Χαρακτηρίζεται από βλάβες σε μορφή πλακών που εντοπίζονται στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής. Σχεδόν οι μισοί ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζουν προσβολή του τριχωτού της κεφαλής τους.
Μπορεί να εμφανίσω ψωρίαση στα νύχια; Αν ναι, πως εκδηλώνεται;
Εκδηλώνεται με τη μορφή διάσπαρτων, βαθιών βοθρίων στα νύχια. Τα νύχια μπορεί να αποκολλώνται από το δέρμα ή να παχύνονται υπερβολικά. Τα νύχια των χεριών προσβάλλονται συχνότερα από τα νύχια των ποδιών. Η κλινική εικόνα μπορεί να μοιάζει με μυκητιασική λοίμωξη των νυχιών (ονυ-χομυκητίαση), η οποία θα πρέπει να αποκλειστεί με εργαστηριακό έλεγχο. Στους ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα η συχνότητα της ψωρίασης των ονύχων είναι περίπου 80%.